Archive for Kwiecień, 2020

Wypadanie włosów. Wiosna to niekorzystny czas dla naszych włosów – gubimy wtedy więcej włosów niż zwykle. Dlaczego tak się dzieje i jak temu zaradzić? Włosy wypadają nam przez cały rok w ilości około 100 sztuk  dziennie. Na ich miejscu wyrastają nowe. Jeśli straty są większe, warto sprawdzić co jest tego przyczyną. Ujemne temperatury w okresie zimowym mogą się przyczyniać do przemrożenia włosów i cebulek, co znacznie je osłabia. Zimą powinniśmy stosować specjalne kosmetyki ochronne oparte na olejach oraz chronić skórę głowy i włosy pod czapką. Niestety obcisłe nakrycie głowy może z kolei powodować przetłuszczanie się włosów, elektryzowanie, powodując ich kruchość i osłabiając ich strukturę.

Do złej jakości włosów wiosną także przyczynia się przesilenie wiosenne, a co za tym idzie osłabienie organizmu spowodowane brakiem słońca, chorobami, zimnem, brakiem substancji odżywczych ze świeżego pożywienia. Ponadto wiosną większość włosów kończy swój cykl życiowy i wypada. Trwa to od miesiąca do dwóch. Dlatego zwykle jest to proces okresowy i po tym czasie wszystko wraca do normy.

Jakie są przyczyny wypadania włosów?

Brak składników odżywczych

Najczęstsze braki to niedobory mikro- i makroelementów, np. żelaza i cynku. Wypadanie włosów może być także skutkiem niedoborów białka i aminokwasów. Wśród witamin często brakuje nam witamin z grupy B, biotyny, retinolu (jednak nadmierne przyjmowanie retinolu może się przyczyniać do wypadania). Włosy mogą wtedy wypadać nawet na cały powierzchni skóry głowy. Nazywa się to tzw. łysieniem rozlanym. Dla kondycji naszych włosów szczególnie groźne są diety jednoskładnikowe (monodiety), np. niskobiałkowe, bezmięsne. Ponadto niedobory żelaza i cynku nie zawsze muszą się ujawniać w postaci anemii. U osób stosujących radykalną dietę, które straciły dużo kilogramów, wypadanie włosów obserwuje się często w okresie od 3 do 6 miesięcy po schudnięciu.

Zaburzenia hormonalne

U kobiet najczęściej przyczyną wypadanie włosów na tle hormonalnym jest nad- i niedoczynność tarczycy, duża ilość androgenów powodujących łysienie androgenne a także spadek poziomu estrogenów, np. po menopauzie, choroby jajników, nadnerczy, zmiany hormonalne po urodzeniu dziecka, albo odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych.

           U mężczyzn łysienie na tle hormonalnym dotyczy mężczyzn po 40-50 roku życia. Mieszek włosowy szybko się zmniejsza i skraca się faza wzrostu włosów. Wpływ na to mają androgeny, a wśród nich testosteron. Ponadto gdy równowaga zostaje zachwiana, przekształca się on w aktywną cząsteczkę (DHT),  niszczącą mieszki włosowe.

            Łysienie androgenne jest uwarukowane dziedzicznie. Charakteryzuje się zależnym od androgenów, postępującym wypadaniem włosów typu niebliznowaciejącego. Występuje zarówno u mężczyzn, jak i kobiet.

Stres

Nasila wydzielanie prolaktyny, której nadmiar powoduje wypadanie włosów. Może on także skutkować także odruchem nerwowego, niekontrolowanego drapania się w głowę.

Choroby tarczycy

Przy niedoczynności tarczycy włosy są cienkie, suche i rzadkie, natomiast przy nadczynności pojawia się łysienie uogólnione lub plackowate. Chorobą tarczycy, które również wpływa na stan włosów jest choroba Gravesa-Basedowa. Tarczyca jest wtedy stymulowana do wytwarzania immunoglobuliny, która przyspiesza starzenie się włosów.

Choroby skóry głowy i autoimmunologiczne

Do takich chorób należy grzybica owłosionej skóry głowy czy łojotokowe zapalenie skóry głowy. Chorobom tym najczęściej towarzyszy tzw. łysienie plackowate. Pojawiają się ponadto stany zapalne, które hamują wzrost włosa. Łysienie plackowate i toczeń rumieniowaty układowy to choroby autoimmunologiczne, czyli takie kiedy organizm atakuje sam siebie.

Leki

Szczególnie leki stosowane w chemioterapii nowotworów, a także środki antykoncepcyjne oraz leki przeciwzakrzepowe.

Zatrucie

Dotyczy to osób, które mają do czynienia z chemikaliami, pracujących w przemyśle. Zatrucie talem (który znajduje się np. w trutce na szczury), arsenem, rtęcią, bizmutem, kwasem bornym, złotem (np. w kroplach na reumatyzm) objawia się łysieniem. Objawia się to najpierw złym samopoczuciem, a po 2 tygodniach wypadają wszystkie włosy. Odrastają po 6-8 tygodniach.

Zabiegi fryzjerskie i nieodpowiednia pielęgnacja

Przyczyną wypadania włosów może być nieodpowiednia fryzura, np. włosy zbyt mocno ściągnięte w koński ogon, albo kok. Naciągnięcie włókien prowadzi do podrażnienia mieszków włosowych i w konsekwencji do przerzedzenia włosów. Ponadto do tego przyczynia się także zbyt częste farbowanie, używanie zbyt agresywnych kosmetyków do stylizacji, tapirowanie, używanie mocnych spinek i gumek. Także suszenie za pomocą wysokiej temperatury i częste używanie prostownicy nie wpływają korzystnie na stan naszych włosów.

Trichotillomania

Jest to zaburzenie psychiczne, objawiające się nieświadomym wyrywaniem swoich włosów.

Palenie papierosów

Przyczynia się do niszczenia włosów i jego matowienia, a w konsekwencji wypadania.

Jak można poprawić stan włosów domowymi sposobami?

Musimy przede wszystkim uzbroić się w cierpliwość i nie zniechęcać się brakiem poprawy przez pierwsze kilka-kilkanaście tygodni. Podczas stosowania preparatów warto wiedzieć, że terapia jest długotrwała.

Witaminy

Aby dostarczyć do naszego organizmu potrzebnych witamin, powinniśmy stosować właściwie zbilansowaną dietę, dostarczającą wszystkim, niezbędnych składników odżywczych, nawet podczas odchudzania. Warto wtedy skorzystać z pomocy dietetyka. Można także wspomóc się suplementami, które pośrednio ograniczają wypadanie włosów. Niektóre zwiększają odporność włosów, inne dostarczają niezbędnych substancji odżywczych. W naszej diecie powinny się znaleźć:

– biotyna – wchodzi w skład wielu suplementów. Jej niedobór przyczynia się do wypadania włosów, odpowiada za wzrost włosów, wpływa na ich wzmocnienie i gęstość. Biotynę znajdziemy w nabiale, wątróbce, jajkach, produktach pełnoziarnistych i soi.

– witamina B5 (kwas pantotenowy) – sprawia, że włosy są bardziej odporne na zabiegi chemiczne i fizyczne. Rzadziej się łamią, lepiej się układają, są lepiej nawilżone, przyjemniejsze w dotyku i bardziej elastyczne. Ponadto witamina B5 przyspiesza wzrost włosów. Witaminę tę znajdziemy w grzybach, mleku krowim, brokułach, orzechach, bananach, rybach.

– witamina E – nawilża włosy, ma działanie antyoksydacyjne, usprawnia pracę naczyń krwionośnych skóry głowy i wpływa na lepsze wchłanianie się substancji odżywczych do mieszków włosowych. Znajdziemy ją w orzechach, pestkach, tłustych rybach, oliwie z oliwek.

– retinol (czyli witamina A1) – bierze udział we wzroście skórnej tkanki nabłonkowej i podziale komórek w całym organizmie. Podział komórek macierzy włosa odpowiada za właściwą strukturę keratyny, z której są zbudowane nasze włosy. Witaminę A1 znajdziemy w mleku krowim, tłustych rybach, maśle, wątróbce, marchwi, dyni, szpinaku, pomidorach, morelach, śliwkach czy zielonym groszku.

Włosy do wzrostu potrzebują odpowiednich składników odżywczych – witamin i minerałów. Warto jeść warzywa, produkty bogate w błonnik, kasze, brązowy ryż oraz orzechy i ryby. Wśród suplementów z minerałami stosujmy te, które zawierają cynk, żelazo, siarkę, krzem. Można kupić także zbilansowane suplementy, które zawierają zestaw wszystkich składników, które pomogą naszym włosom.

Szampony, odżywki, wcierki

Działają one powierzchniowo na skórę głowy i włosy, dostarczając im od zewnątrz niezbędnych składników. W Delikatesach Ekologicznych „Aleeko” znajdziecie wiele kosmetyków stymulujących porost włosów.

Derma rollery i masaż

To narzędzia uzbrojone w małe igiełki, które nakłuwają naskórek, przez co pomagają substancjom odżywczym dotrzeć szybciej i głębiej, do skóry właściwej. Masaż z wykorzystaniem derma rollerów pobudza krążenie skóry głowy. Domowy derma roller to koszt od 25 do 150 zł. Masaż skóry głowy możemy wykonać także w warunkach domowych. Należy wykonywać koliste ruchy przez około 3-5 minut. Powinien być wykonywany dwa razy w tygodniu. Nie poleca się go do włosów przetłuszczających się.

Domowe napoje do picia

Szczególnie poleca się picie napoju z drożdży. Zalewa się drożdże gorącą wodą. Należy je wymieszać aż do rozpuszczenia. Taki napój należy pić przez miesiąc, a potem co drugi dzień. Drożdże zawierają witaminy z grupy B, selen, chrom, cynk, kobalt, fosfor, mangan, molibden, magnez, żelazo, potas, sód, jod, miedź.

            Kolejnym napojem polecanym na wypadanie włosów jest napar z pokrzywy. Roślina ta zawiera beta-karoten, żelazo, krzem, wapń, flawonoidy, cynk, sód, magnez, potas, witaminę A, K, B2, B5. Pokrzywę parzymy ok. 10 minut. Pijemy codziennie. O właściwościach pokrzywy pisaliśmy na naszym blogu.

            Kolejnym polecanym ziołem, zawierającym dużo krzemu, jest skrzyp polny. Jednocześnie należy suplementować witaminę B kompleks, ponieważ wymienione zioła wypłukują ją z organizmu.

            Sok z czarnej rzepy zawiera potas, magnez, cynk, wapń i siarkę. Siarka oczyszcza i wzmacnia włosy oraz poprawia ukrwienie skóry głowy. Należy pić jedną łyżkę stołową dziennie.

Domowe maseczki na wypadające włosy

Maseczka z siemienia lnianego – znajduje się w miej dużo kwasów omega-3 poprawiających grubość włosów i wzmacniających ich strukturę. Należy namoczyć ¼ szklanki nasion wodą, pozostawić na noc i tak przygotowaną miksturę nanieść na włosy i skórę głowy na pół godziny. Potem spłukać.

Maseczka z drożdży – gęstą pastę z drożdży i wody nanieść na włosy na pół godziny. Po tym czasie spłukać.

Maseczka z jajek – ubij 1-2 jajka, nałóż na mokre włosy i pozostaw na pół godziny, potem umyj włosy. Jajka zawierają m.in. siarkę wspomagającą kondycję włosów.

Maseczka z awokado – zawiera dużo witaminy E, sprawia, że włosy nabierają objętości, są nawilżone i wzmocnione. Rozgnieć awokado i dodaj oliwę z oliwek. Taką miksturę nanieś na skórę głowy i włosy i pozostaw na pół godziny. Po tym czasie umyj włosy delikatnym szamponem.

            Jeżeli pomimo zastosowania powyższych rad przez okres 2-3 miesięcy nie widzimy poprawy w stanie naszych włosów, powinniśmy skonsultować się z trychologiem. Trycholog ma możliwość obejrzenia skóry głowy, powiększając badany obszar około 200 razy. Czasem wyrywa kilka włosów, aby zbadać ich cebulki. Wypadanie włosów może być spowodowane wieloma czynnikami, dlatego tak ważne jest ustalenie przyczyny. Jeśli przyczyną wypadania włosów jest choroba, nie obędzie się bez podjęcia leczenia, które rozwiąże nasz problem ze zdrowiem i wypadaniem włosów.

Pokrzywa zwyczajna to roślina, która najczęściej kojarzy się nam z poparzeniami po kontakcie z jej liśćmi. Każdy z nas na pewno słyszał także o właściwościach zdrowotnych majowych pokrzyw. Zbiera się ją najczęściej wiosną, przed kwitnieniem, ponieważ mają wtedy najwięcej właściwości odżywczych.

            Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) to roślina wieloletnia o silnych, podziemnych rozłogach i rozgałęzionym korzeniu. Łodyga u tej rośliny jest czterokanciasta, obficie ulistniona. Może osiągać wysokość nawet 1,5 m. Liście są ciemnozielone, a cała roślina pokryta jest krótkimi włoskami szczeciniastymi i dłuższymi włoskami parzącymi, zawierającymi kwas mrówkowy. Ponadto włoski parzące zawierają krzemionkę. Przy kontakcie górna część włoska przesycona krzemionką odłamuje się i wówczas szyjka w bija się w ciało, a znajdujący się we włosku kwas mrówkowy przenika do skóry powodując powstawanie bąbli, zaczerwienienie i swędzenie skóry. Pokrzywa jest rośliną dwupienną, kwitnącą od czerwca do września, rozpowszechnioną prawie na całej kuli ziemskiej, głównie w klimacie umiarkowanym.

           W Polsce pokrzywa jest rośliną pospolitą, traktowaną najczęściej jako chwast. Rośnie przy zabudowaniach, pod płotami, na rumowiskach, w rowach, a także nad brzegami wód. Możemy ją spotkać na glebach żyznych, bogatych w azot, jak również w miejscach zacienionych.

Surowiec zielarski

Surowcem zielarskim jest liść pokrzywy (Urticae foilum) i korzeń pokrzywy (Urticae radix). Pozyskuje się je najczęściej ze środowiska naturalnego. Całe, ścięte pędy suszy się je w suchym i przewiewnym miejscu, najczęściej na strychach. Liście rozkłada się po przewiędnięciu (wtedy mniej parzą) cienką, pojedynczą warstwą. Korzenie kopie się jesieni, aż do wystąpienia mrozów lub wczesną wiosną, zanim puszczą pędy. Ponadto oczyszcza się je z ziemi, odcina części naziemne i suszy w suszarni ogrzewanej w temperaturze 40 stopni Celsjusza.

Podstawowe substancje czynne

Liście pokrzywy zawierają barwniki roślinne, takie jak np. chlorofil, ksantofil, beta-karoten, witaminy: K, C, A, witaminy z grupy B (B2, B5 i B6), a ponadto garbniki, aminy (np. serotoninę, histaminę), acetylocholinę, kwasy organiczne (m.in. mrówkowy, glikolowy i glicerolowi), flawonoidy, karotenoidy, olejek eteryczny, związki zwiększające odporność na infekcje, mikroelementy, m.in. wapnia, magnezu, żelaza, potasu, krzemu, fosforu, jodu, siarki i sodu. We włoskach również znajdują się substancje lotne (metyloheptanon i antofen).

           Korzenie zawierają związki lipidowe i sterolowe, lecytynę, lignany, polisacharydy, rozpuszczalną krzemionkę, kwasy organiczne, a także sole mineralne.

Właściwości pokrzywy

Pokrzywa jest jedną z najpopularniejszych roślin leczniczych o wielostronnym działaniu. Znana jest już od czasów starożytności – opisywana była przez Hipokratesa, Dioskuridesa i Pliniusza. Syreniusz, szesnastowieczny lekarz, botanik i zielarz, zalecał gotowane w winie liście pokrzywy jako środek leczący żołądek. Z kolei sok z pokrzywy był zalecany na kamienie w nerkach. Ponadto stosowana była jako lek gojący owrzodzenia i hamujący krwawienia, a także przy artretyzmie, reumatyzmie i nerwobólach. W dodatku liście działają moczopędnie, ściągająco, rozkurczowo, przeciwbiegunkowo, przeciwkrwotocznie, przeciwgośćcowo, wzmacniająco, przeciwcukrzycowo, przeciwzapalnie, tonizująco, przeciwanemicznie. Pokrzywa poprawia przemianę materii, dodatkowo pobudza wytwarzanie enzymów trzustkowych i wpływa korzystnie na produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny. Ponadto medycyna ludowa zaleca, aby przy wiosennym zmęczeniu pić sok z pokrzywy codziennie na wzmocnienie.

Pokrzywa a układ moczowy

Napary i wyciągi z pokrzywy w niewielkim stopniu podnoszą ilość moczu wydalanego w ciągu doby, a w dodatku zwiększają eliminację szkodliwych produktów przemiany materii i mocznika. Pokrzywę określa się jako środek „czyszczącego krew”. Można ją  stosować w łagodnych stanach zapalnych dróg moczowych. Ponadto pomocniczo można ją stosować w leczeniu kamicy nerkowej. Wspomaga także wydalanie z organizmu szkodliwych substancji, np. złogów kwasu moczowego. Można pić do 4 filiżanek herbaty z pokrzywy dziennie, z kolei picie w zbyt dużych ilościach może sprawiać, że w organizmie pojawią się niedobory soli mineralnych i witamin, które zostaną wypłukane z organizmu.

Pokrzywa na prostatę

Korzeń pokrzywy stosuje się w leczeniu pierwszego i drugiego stadium przerostu gruczołu krokowego. Ponadto pomaga przy zaburzeniach oddawania moczu. Za łagodzenie objawów w przeroście prostaty odpowiadają lektyny i polisacharydy odpowiedzialne za hamowanie aktywności aromatazy.

Pokrzywa na dolegliwości układu pokarmowego i lepszą przemianę materii

Napary ze świeżych listków młodej pokrzywy i listki dodane do sałatek ułatwiają przemianę materii i wzmagają apetyt. Dodatkowo, związki w nich zawarte oczyszczają układ pokarmowy, odprowadzają złogi żółciowe, a także korzystnie wpływają na pracę trzustki, wątroby i żołądka. Pokrzywę stosuje się ponadto w chorobach wątroby i przewodu pokarmowego, nieżytach żołądka i jelit, a także przy biegunkach. Odwary z liści pokrzywy zawierają witaminę K i garbniki, które zapobiegają drobnym krwawieniom z przewodu pokarmowego.

Działanie przeciwcukrzycowe

Pokrzywa pobudza czynność wydzielniczą trzustki, dzięki czemu obniża nieznacznie poziom cukru we krwi. Jednak roślina ta może nasilać działanie leków przeciwcukrzycowych, dlatego osoby stosujące doustne leki hipoglikemiczne powinny skonsultować się lekarzem lub farmaceutą przed zastosowaniem dodatkowych środków ziołowych.

Pokrzywa na ból kręgosłupa i stawów

Przy chorobach narządu ruchu w tkankach okołostawowych okładają się złogi moczowe i wzrasta poziom kwasu moczowego we krwi. Pokrzywa ma właściwości saluretyczne, które ułatwiają wydalenie go z organizmu. Dlatego pokrzywa jest także rośliną zmniejszającą zakwaszenie organizmu. Ponadto pokrzywę stosuje się również w leczeniu dny moczanowej i reumatyzmie. Natomiast w medycynie ludowej od dawna znano i stosowano liście pokrzywy w celu łagodzenia bólu. Jej właściwości przeciwbólowe zostały ponadto potwierdzone przez brytyjskich naukowców z University of Plymouth. Przebadali oni grupę 18 osób, u których zdiagnozowano stany zapalne stawów i kości, a także bóle dysku oraz bóle wywołane urazami mechanicznymi, tj. naciągnięcie i zapalenie ścięgien, „łokieć tenisisty”. Wykazano korzystne działanie pokrzywy.

Pokrzywa przy anemii

Pokrzywa korzystnie wpływa na produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny. Dzięki temu pomaga przy anemii i osłabieniu. Dorównuje suplementom zawierającym żelazo. Obniża również poziom cukru we krwi i ciśnienie tętnicze.  

Pokrzywa zwiększa odporność organizmu

Najnowsze badania wykazują, że w liściach i korzeniach pokrzywy zawarte są składniki zwiększające wytwarzanie antygenów wirusowych i interferonu. Substancje te chronią organizm przed infekcjami wirusowymi.

Pokrzywa na alergię

Pokrzywa zwyczajna zawiera m.in. pochodne tyrozyny, wykazujące działanie przeciwhistaminowe. Jednak w nielicznych przypadkach, w spożyciu ponad normę pokrzywa może powodować reakcje alergiczne w postaci przemijającej pokrzywki.

Pokrzywa na schorzenia skórne i na włosy

Pokrzywa wykazuje właściwości bakteriobójcze. W związku z tym stosuje się ją do przemywania skóry. Robi się także okłady z liści pokrzywy w celu leczenia schorzeń skórnych, ropni, czyraków, trądziku, guzków, stanów zapalnych pochwy oraz stanów zapalnych mięśni. Ekstrakt z pokrzywy wykorzystuje się jako płukankę odkażającą jamę ustną. Poleca się stosowanie tej rośliny do cery tłustej, często w okresie młodzieńczym. Bardzo często pokrzywę można znaleźć w składzie kosmetyków naturalnych. Dobrze znane jest korzystne działanie pokrzywy na skórę głowy i włosy. Naparem z pokrzywy masuje się skórę głowy. Zmniejsza to napięcie mięśni i poprawia krążenie, ale jednocześnie działa leczniczo w chorobach skóry głowy, przy łupieżu i łojotoku, przy wypadaniu włosów. Szampony pokrzywowe są polecane do tłustej skóry głowy, do włosów przetłuszczających się. Odżywiają je i pozostawiają błyszczące i czyste. Jest skutecznym lekiem przeciw wypadaniu włosów. W tym celu można stosować płukanki i pić napary z tej rośliny.

Pokrzywa w ciąży

Ciąża nie jest przeciwskazaniem do picia naparów z tej rośliny. Wprost przeciwnie – zawiera dużo minerałów i witamin. Herbata z pokrzywy pita po urodzeniu dziecka wzmaga karmienie piersią i pomaga w usuwaniu nadmiaru wody z organizmu.

Pokrzywa – przeciwwskazania

Soku z pokrzywy nie powinny pić kobiety, które zmagają się z chorobami narządów rodnych, np. rak, mięśniaki, krwawienia, a także osoby, które mają nadmiar żelaza w organizmie. Inne przeciwwskazania to przewlekłe choroby nerek, zabiegi chirurgiczne oraz cukrzyca.

Jak stosować?

W naszych Delikatesach Ekologicznych znajdziecie Państwo pokrzywę w postaci herbatek, suplementów, wyciągów, proszku, soków, olejków, oleju z nasion, kosmetyków a nawet makaronu z pokrzywą. Wiosną, przed kwitnieniem sami możemy zebrać świeżą pokrzywę i robić z niej napary. Pamiętajmy tylko, żebyśmy nie zbierali jej w miejscach zanieczyszczonych spalinami czy przemysłem. Ze świeżej pokrzywy możemy również ugotować zupę, albo upiec ciasteczka.

Wiosenna kuracja odmładzająca i wzmacniająca organizm

Często stosowana jest wśród Francuzów. Polega na piciu przez okres 2 tygodni trzykrotnie w ciągu dnia łyżki soku z pokrzywy. Sok z pokrzywy można zastąpić sałatką przygotowaną z posiekanej pokrzywy. Kuracja oczyszcza organizm z nagromadzonych produktów przemiany materii, poprawia  cerę i samopoczucie.

Źródła:

Jakubczyk K.,  Janda K.,  Szkyrpan S., Gutowska I., Wolska J. Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) – charakterystyka botaniczna, biochemiczna i właściwości prozdrowotne, „Pomeranian Journal of Life Sciences” 2015, nr 61.

Pieszak M., Mikołajczak P.L. Właściwości lecznicze pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.), „Postępy Fitoterapii” 2010, nr 4.

Senderski M.E. Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie, Podkowa Leśna, 2017.

Świąteczne przepisy. Kuchnia wielkanocna nie należy do lekkostrawnej. Dawniej, szykując ciężkie i tłuste potrawy ludzie sobie wynagradzali długi okres postu. Obecnie mamy dostęp do wielu dietetycznych składników, które powodują, że dania są lżejsze i zdrowsze. Wiele osób jest także na diecie wegańskiej, albo wegetariańskiej. Niektórzy z nas nie wyobrażają sobie Wielkanocy bez jajek, majonezu, słodkości…Możemy jednak odchudzić i zmodyfikować przepisy, tak abyśmy nie czuli się ociężali i przejedzeni. Te Święta będą inne niż wszystkie. Życzmy sobie w tym okresie przede wszystkim zdrowia. Mamy teraz więcej czasu, który możemy spożytkować na przygotowanie czegoś pysznego z przepisów, które są bardziej czasochłonne. Może do tej pory nigdy nie mieliśmy na to czasu. Wśród poniższych inspiracji znajdzie się coś dla ceniących naturalne przepisy, wegan i wegetarian. Zachęcamy także do przejrzenia listy przepisów, które umieściliśmy rok temu na naszym blogu. Być może przepisy zainspirują nas do przygotowania lżejszych świątecznych dań.

Żurek – przepisy

Żurek na naturalnym zakwasie z oscypkowymi grzankami

Przygotowanie zakwasu:

Będzie nam potrzebne gliniane naczynie o pojemności 1-1,5 l. Wsypujemy do niego 6 czubatych łyżek mąki żytniej razowej i jedną łyżkę mąki pszennej razowej. Następnie zalewamy letnią, przegotowaną wcześniej wodą. Potem dodajemy pokrojony ząbek czosnku, dodatkowo kawałek suchej skórki razowego chleba i szczyptę soli. Następnie stawiamy w ciepłym miejscu na 3-4 dni i codzienne mieszamy.

Możemy też wykorzystać gotowy żurek, jednak warto zrobić go samodzielnie.

Żurek:

Przygotowujemy wywar z następujących składników:

– 1 litr wody

– pietruszka korzeniowa

– seler

– cebula

– kilka namoczonych suszonych grzybów.

Najpierw wywar gotujemy 15-20 minut, po czym wyjmujemy warzywa. Następnie po tym czasie dodajemy zakwas. Od momentu zagotowania, trzymamy jeszcze na małym ogniu przez 5-8 minut, a następnie przyprawiamy solą, pieprzem ziołowym, majerankiem, a ponadto chrzanem ze słoiczka.

Ponadto do żurku możemy dodać zamiast tradycyjnej białej kiełbasy, kiełbaski sojowe.

Grzanki z oscypkiem:

Najpierw kroimy chleb żytni na średniej grubości kromki, a potem na nie kładziemy dość cienkie plastry oscypka i następnie zapiekamy w piekarniku. Podajemy gorące, wraz z żurem.

Biała kiełbasa – przepisy

Składniki na 12 porcji:

– 2 kg mielonego mięsa z udźca indyka

– 3 ząbki czosnku

– 2 łyżeczki gorczycy

– po 1 łyżeczce kopru włoskiego i majeranku

– pół łyżeczki cukru trzcinowego

– pół szklanki przegotowanej wody

– sól i pieprz do smaku

– jelita lub osłonki do napełniania kiełbasy

Przygotowanie:

Najpierw mięso przełożyć do dużej misy, dodać przyprawy i wyrabiać. Następnie dodać wodę i dalej wyrabiać. Dalej gdy mięso będzie kleiste, zostawiamy w chłodnym miejscu pod przykryciem na ok. 2 godziny. Następnie napełniamy masą jelita, wykorzystując maszynkę do mielenia lub nadziewarkę do kiełbas. Na koniec tak przygotowaną kiełbasę można zamrozić, obgotować lub upiec. Ponadto surową kiełbasę można dodać do gotującego się żuru.

Majonez – przepisy

Domowy majonez

Składniki:

– 1 duże żółtko z jaja ekologicznego

– półtorej łyżeczki świeżego soku z cytryny

– 1 łyżeczka białego octu winnego

– 1/4 łyżeczki musztardy Dijon

– 1/2 łyżeczki soli

– 3/4 szklanki dobrej jakości oleju słonecznikowego, najlepiej nierafinowanego

Przygotowanie:

Po pierwsze do miski wbij żółtko, potem dodaj sok z cytryny, następnie ocet, musztardę i dopraw solą. Następnie mieszaj przez około pół minuty, aż do powstania jednolitej masy. Dalej, powoli, małymi porcjami dodawaj olej słonecznikowy cały czas mieszając z pomocą blendera. Ostatecznie majonez powinien być bardzo gęsty i jednolity. Na końcu, po przygotowaniu przechowuj go w lodówce w słoiczku z pokrywką.

Majonez wegański 1

Składniki:

– 1 szklanka dobrego oleju słonecznikowego

– pół szklanki mleka migdałowego

– 2 łyżeczki domowego octu jabłkowego

– sól do smaku

Wszystkie składniki na majonez muszą mieć temperaturę pokojową

Przygotowanie:

Po pierwsze, do wysokiego naczynia dodajemy wszystkie składniki na majonez i blendujemy. Potem, kiedy już majonez zacznie gęstnieć, przechylić blender tak, aby składniki dobrze się połączyły i zgęstniały. Przechowywać w lodówce w słoiczku z pokrywką.

Majonez wegański 2

Składniki:

– ok. 80 ml aquafaby (woda z ugotowanej cieciorki lub zalewa ze słoika z ciecierzycą)

– 2 łyżeczki octu jabłkowego lub soku z cytryny

– 1 łyżeczka musztardy

– szczypta soli Kala Maka

– ok. szklanki oliwy lub oleju słonecznikowego

Przygotowanie:

Najpierw aquafabę mieszamy ze wszystkimi składnikami, oprócz oleju. Potem miksujemy całość, następnie dodajemy powoli olej lub oliwę. Dalej przechowujemy w słoiku w lodówce.

Domowy majonez z czosnkiem

Składniki:

– 2 główki czosnku

– 1 szklanka dobrego oleju słonecznikowego

– pół łyżeczki musztardy Dijon

– 3 żółtka jaj ekologicznych

– 1/2 łyżeczki soku z cytryny

– 2 łyżki wody

– ¼ łyżeczki pieprzu

– ½ łyżeczki soli

Przygotowanie:

Najpierw ustaw piekarnik na 180 stopni. Potem główki czosnku skrop olejem słonecznikowym, następnie zawiń szczelnie w papier i włóż do piekarnika na około 30 minut, aż dobrze się upiecze i będzie miękki. Następnie każdą główkę przekrój, wyciśnij z niej pieczone ząbki i odłóż do ostygnięcia. Potem zmiksuj blenderem na jednolitą masę. Następnie umyj jajka, wbij żółtka do miski, dodaj sok z cytryny i w końcu dopraw solą. Na koniec mieszaj przez około pół minuty, aby powstała jasna i jednolita masa. Dodaj pastę z czosnku i wymieszaj. Później bardzo powoli dolewaj olej, cały czas mieszając za pomocą blendera. Majonez przechowuj w lodówce w słoiczku z przykrywką.

Majonez z tofu

Składniki:

– 1 opakowanie tofu

– 2 łyżeczki oleju sezamowego

– 150 ml mleka sojowego

– 1 łyżka sosu winegret

– 2 łyżeczki musztardy dijon

– 2 łyżeczki sosu sojowego

– sól i pieprz do smaku

Przygotowanie:

Najpierw wszystkie składniki dokładnie miksujemy, a następnie przekładamy do słoiczka i przechowujemy w lodówce.

Majonez z awokado

Składniki:

– 1 dojrzałe awokado

– sok z połowy limonki lub cytryny

– czarna sól Kala Maka

– pół łyżeczki musztardy lub wasabi

– ok. 100 ml oleju słonecznikowego

Przygotowanie:

Po pierwsze awokado obrać i umieścić w miseczce, a następnie zblendować z pozostałymi składnikami, oprócz oleju, na gęsty krem. Na koniec powoli wlewać olej, cały czas blendując. Majonez przechowywać w słoiku w lodówce, do trzech dni.

Jajka – przepisy

Jaja marynowane w burakach z zielonym majonezem

– 6 ekologicznych jajek

– 2 buraki

– 80 ml octu

– 3 ziarenka ziela angielskiego

– 2 łyżki domowego majonezu

– 1 łyżeczka matchy lub bardzo drobno zblendowanego szpinaku

-liść laurowy

-cebula

Przygotowanie:

Po pierwsze, jaja w temperaturze pokojowej gotować 7 minut, następnie ostudzić i obrać. Po drugie, buraki i cebulę pokroić w plastry, potem włożyć do garnka, dodać przyprawy i wodę. Następnie gotować kilka minut, a następnie dodać ocet i pogotować jeszcze kilka minut. Potem wystudzić. Włożyć do garnka ugotowane jajka i na końcu wstawić do lodówki. Marynować kilka godzin. Na końcu wymieszać majonez z matchą lub szpinakiem. Potem przełożyć do szprycy i udekorować jajka. Na koniec posypać rzeżuchą.

Frittata z pomidorkami koktajlowymi

Składniki:

– 6 dużych ekologicznych jajek

– opakowanie szpinaku (200 g)

– ser mozzarella

– kilka pomidorków koktajlowych

– 1 mała cebula

– łyżeczka oliwy

– 5 łyżek mleka (może być roślinne)

– 3 kromki chleba graham

– 3 ząbki czosnku

– do smaku: sól, pieprz, gałka muszkatołowa

Przygotowanie:

Najpierw nastaw piekarnik na 180 stopni, potem na patelni podsmaż na łyżeczce oliwy pokrojoną w kostkę cebulę oraz przeciśnięty przez praskę czosnek. Następnie dodaj umyty szpinak, smaż aż szpinak zwiędnie. Potem wbij jajka do miski, dalej roztrzep widelcem i wymieszaj z mlekiem, solą, pieprzem, gałką muszkatołową. Potem przelej masę do naczynia do zapiekania, następnie lekko wymieszaj ze szpinakiem i dodaj przekrojone na połówki pomidorki oraz kawałki mozzarelli. Na końcu zapiekaj w piekarniku przez 20 minut, aż masa zgęstnieje. Podaj z chlebem.

Jajka faszerowane z łososiem

Składniki:

– 2 jajka

– wędzony łosoś

– sok z cytryny

– łyżka posiekanego koperku

Przygotowanie:

Najpierw ugotuj jajka, potem wyjmij z nich żółtka. Następnie zmiksuj żółtka z łososiem, sokiem z cytryny, solą oraz pieprzem. Potem dodaj koperek i wymieszaj. Następnie nakładaj farsz na jajka i udekoruj koperkiem.

Jajka faszerowane z kiełkami

Składniki:

– 2 jajka

– 2 łyżki posiekanych kiełków rzodkiewki

– łyżka jogurtu greckiego

– sól, pieprz

Przygotowanie:

Najpierw ugotuj jajka i wyjmij z nich żółtka. Potem zmiksuj żółtka z jogurtem, solą i pieprzem, a następnie dodaj kiełki i wymieszaj.  Następnie nakładaj farsz na jajka i potem udekoruj kiełkami.

Jajka faszerowane awokado

Składniki:

– 2 jajka

– pół dojrzałego awokado

– sól, pieprz

Przygotowanie:

Najpierw jajka ugotuj na twardo i wyjmij z nich żółtka. Potem zmiksuj żółtka z pokrojonym w kostkę awokado, dopraw solą i pieprzem. Następnie nakładaj farsz na jajka.

Pasta z jajek i tuńczyka

Składniki:

– 2 jajka

– puszka tuńczyka w sosie własnym

– 2 łyżki domowego majonezu

– 1 mała cebula

– sól i pieprz do smaku

Przygotowanie:

Najpierw jajka ugotuj na twardo, potem zetrzyj na tarce z małymi oczkami. Następnie dodaj odsączonego z wody tuńczyka, bardzo drobno pokrojoną cebulę oraz majonez. Potem dokładnie wymieszaj, dopraw solą i pieprzem.

Wegańskie kotlety orzechowo-grzybowe z soczewicy w sosie żurawinowo-gruszkowym – przepisy

Składniki:

– 1/2 szklanki zielonej soczewicy (surowej)

– 1 szklanka drobno posiekanych orzechów włoskich

– 2 łyżeczki oliwy z oliwek

– 2 czubate szklanki drobno posiekanych pieczarek

– 3 duże ząbki czosnku

– 1 szklanka drobno posiekanych liści szpinaku

– 1/3 szklanki suszonej żurawiny

– 1/2 łyżeczki drobno posiekanego świeżego rozmarynu

-pół łyżeczki suszonego tymianku

-suszone oregano (pół łyżeczki)

– 1 łyżka octu balsamicznego

– 2 łyżki mielonych nasion lnu

– 1/2 szklanki zmielonych bezglutenowych płatków owsianych

– 1/2 łyżeczki soli morskiej

– świeżo zmielony, czarny pieprz

Składniki na sos:

– 2 szklanki mrożonej lub świeżej żurawiny

– 1 dojrzała gruszka, obrana i drobno posiekana

– 1/2 szklanki syropu klonowego

– szczypta soli morskiej

Przygotowanie kotletów:

Najpierw gotuj soczewicę w 2 i 1/4 szklanki wody przez 20 minut. Następnie zblenduj na niejednolitą pastę i odstaw. Rozgrzej piekarnik do 200 stopni i praż w nim posiekane orzechy przez 9-12 minut. Na dużej patelni rozgrzej olej i dodaj drobno posiekane pieczarki i czosnek. Dopraw solą. Zostaw na małym ogniu przez 7-9 minut, następnie dodaj szpinak, prażone orzechy, żurawinę zioła i ocet winny. Mieszaj do połączenia się składników i aż szpinak zwiędnie, zdejmij z ognia i dodaj soczewicę. W miseczce wymieszaj ziarna lnu z 3 łyżkami wody, wlej do farszu na patelni. Wymieszaj wszystko do połączenia się składników, dodaj 1/2 szklanki mąki owsianej i znowu dokładnie wymieszaj. Dopraw solą i pieprzem do smaku. Następnie wyłóż blachę do pieczenia pergaminem, z farszu utwórz kulki i umieścić je na blasze. Piecz w 180 stopniach przez 15 minut. Wyjmij z piekarnika, delikatnie odwróć i piecz przez kolejne 11-13 minut, aż się zarumienią.

Przygotowanie sosu:

Gotuj żurawinę, gruszkę i syrop klonowy. Doprowadź wszystko do wrzenia na dużym ogniu, a następnie zmniejsz ogień do średniego. Gotuj bez przykrywki na wolnym ogniu, przez 10-20 minut, aż zgęstnieje.

Wegański pasztet z soczewicy i kaszy jaglanej – przepisy

Składniki:

– 250 g czerwonej soczewicy

– 2 marchewki

– 1 pietruszka

– 2 cebule

– 4 ząbki czosnku

– łyżka oliwy

– szklanka suchej kaszy jaglanej

– pół szklanki płatków jaglanych

– pół szklanki skrobi kukurydzianej lub ziemniaczanej

– 1 litr bulionu warzywnego

– przyprawy: sól, pieprz, kolendra, curry, kmin rzymski, papryka w proszku, chili

Przygotowanie:

Najpierw soczewicę i kaszę jaglaną przepłucz wodą na sitku i potem zalej w garnku bulionem. Następnie gotuj około pół godziny, aż soczewica się rozpadnie i bulion odparuje. Na końcu masa powinna być gęsta, ale nie sucha. Następnie obraną marchewkę i pietruszkę zetrzyj na tarce z grubymi oczkami. Potem cebule pokrój w kostkę a czosnek obierz i przeciśnij przez praskę. Następnie podsmaż warzywa na patelni na łyżce oliwy. Dalej ostudź kaszę jaglaną z soczewicą. Potem, gdy będzie miała temperaturę pokojową, dodaj płatki jaglane oraz skrobię i wymieszaj dokładnie. Jeżeli masa będzie zbyt sucha, dodaj wodę. Na końcu dopraw roztartą w moździerzu kolendrą, curry, kminem rzymskim, papryką oraz chili i pieprzem i wymieszaj. Następnie przełóż do formy keksówki i potem piecz 60 minut w temperaturze 180 stopni.

Zapiekanka ziemniaczana z kiełbasą z kurczaka i chrzanem – przepisy

Składniki:

– 3 ziemniaki

– 200 g kiełbasy z piersi kurczaka

– 200 g jogurtu naturalnego

– 1 jajko

– łyżka chrzanu

– kilka liści sałaty

– sól, pieprz, majeranek

Przygotowanie:

Po pierwsze, ziemniaki ugotuj w mundurkach, tak aby nie były za miękkie (ok. 20 minut). Następnie nagrzej piekarnik do 180 stopni. Następnie kiełbasę z piersi kurczaka pokrój w plastry i podsmaż trochę na suchej patelni. Potem w miseczce wymieszaj jogurt z jajkiem oraz chrzanem, dopraw solą, pieprzem , majerankiem. Następnie na dno małego naczynia do zapiekania wyłóż kiełbasę następnie połóż pokrojone w plastry ziemniaki razem ze skórką. Potem zalej wszystko masą jogurtową, a na wierzch możesz położyć kilka kawałków kiełbasy. Na końcu zapiekaj przez 20 minut w 180 stopniach.

Sałatka jarzynowa z wegańskim majonezem nr 2 (przepis wyżej) – przepisy

Składniki:

– 2 marchewki

– korzeń pasternaka i pietruszki

– pół selera

– 1 jabłko

-awokado

-ziemniak

– kawałek białej części pora

– 2 kiszone ogórki

– 1 szklanka groszku konserwowego

– kilka łyżek majonezu wegańskiego 2

– 2 łyżeczki musztardy

– sól i pieprz do smaku

Przygotowanie:

Po pierwsze, pasternaka, marchew, selera, pietruszkę i ziemniaka krótko ugotować, a następnie pokroić w drobną kostkę. Potem pozostałe warzywa i jabłko również, a na końcu dodać groszek konserwowy. Następnie doprawić majonezem, musztardą oraz przyprawami i wymieszać. Na końcu formować z wykorzystaniem okrągłej formy tortowej i wstawić do lodówki.

Sałatka z rzodkiewką i ogórkiem – przepisy

Składniki:

– 1 ogórek

– pęczek rzodkiewek

– sałata

– sos jogurtowo-koperkowy lub winegret

– 1 łyżka soku z cytryny

– 3 łyżki oleju

– garść rzeżuchy

Przygotowanie:

Po pierwsze, umytą rzodkiewkę i ogórka pokroić w cienkie plasterki. Następnie rozłożyć na sałacie porwanej na strzępy, skropić sokiem z cytryny i polać sosem sałatkowym. Na końcu posypać rzeżuchą.

Słodkości – przepisy

Czekoladowa babka z mąki gryczanej z owocami

Składniki:

– 2 szklanki mąki gryczanej

– 4 jajka

– 100 ml oleju rzepakowego

– 100 ml jogurtu naturalnego

– 2 łyżki gorzkiego kakao

– 80 g cukru brzozowego (ksyliotolu)

– opakowanie borówek amerykańskich

– półtorej łyżeczki proszku do pieczenia

Przygotowanie:

Nastaw piekarnik na 180 stopni. W misce zmiksuj jajka na puszystą masę, a następnie dodawaj powoli cukier brzozowy i dalej miksuj. Następnie dodaj olej i jogurt, wymieszaj i powoli dodawaj mąkę gryczaną z proszkiem do pieczenia oraz kakao, ciągle miksując. Na końcu dodaj borówki amerykańskie i delikatnie wymieszaj. Przelej masę do formy na babkę i piecz przez 45 minut.

Pełnoziarniste muffinki czekoladowe z płatków owsianych

Składniki na 16 sztuk:

– 2 szklanki zmielonych płatków owsianych lub mąki owsianej

– 2 jajka

– 100 g oleju orzechowego lub kokosowego

– 3 łyżki gorzkiego kakao

– 100 g ksylitolu

– 100 ml mleka 0,5 % tłuszczu lub napoju roślinnego

– łyżeczka proszku do pieczenia i łyżeczka sody oczyszczonej

Przygotowanie:

Najpierw nastaw piekarnik na 200 stopni. Następnie w misce zmiksuj jajka na puszysta masę, potem dodaj ksylitol i dalej miksuj. Następnie, dodaj powoli olej oraz mleko ciągle miksując, a następnie mąkę owsianą, proszek do pieczenia i kakao. Potem zmiksuj na gładka masę. Na końcu przełóż ciasto do foremek na muffiny i piecz w piekarniku przez 15 minut.

Sernik z nerkowców

Składniki na masę:

– 2 i pół szklanki nerkowców

– 1/3 szklanki wody

– sok wyciśnięty z połowy cytryny

– 1/3 szklanki syropu z agawy, klonowego lub miodu

– 1/2 szklanki oleju kokosowego

– szczypta soli

Składniki na kruchy spód:

– 1/2 szklanki daktyli

– 1 szklanka orzechów, np. włoskich

Przygotowanie masy:

Nerkowce należy namoczyć w zimnej wodzie i zostawić na noc. Olej kokosowy rozpuścić w kąpieli wodnej, wlewając do miseczki wrzątek i wstawiając do niej szklankę z masłem – mieszanie przyspieszy proces rozpuszczania masła. Następnie do blendera wsypać namoczone nerkowce, dodać wodę, rozpuszczone masło kokosowe i miksować do uzyskania jednolitej, kremowej masy, bez kawałeczków orzechów. Następnie dodać syrop, sok z cytryny, sól. Całość dokładnie zmiksować.

Przygotowanie kruchego spodu:

Daktyle namoczyć przynajmniej przez 30 minut. Następnie zmiksować je z orzechami.

Masą na kruchy spód wylepić dno formy o średnicy ok. 18 cm. Wylać na nią masę z nerkowców. Formę przykryć papierem do pieczenia i wstawić do zamrażarki na 2 godziny. Następnie po upływie tego czasu przenieść do lodówki. Przed podaniem ciasto posypać kakao.

Bajaderki

Składniki:

– 1/2 szklanki daktyli

– 1 szklanka orzechów

– 2 łyżki nasion chia

– 3 łyżki masła migdałowego (bez cukru, bez soli, 100% migdałów)

– 1 łyżka miodu

– 1 łyżka karobu lub kakao

– wiórki kokosowe

Przygotowanie:

Najpierw daktyle namoczyć we wrzątku przez 10 minut, a następnie zmiksować w blenderze z pozostałymi składnikami. Jeśli masa byłaby zbyt sucha, dodać więcej masła migdałowego. Z otrzymanej masy ulepić kulki wielkości bajaderek i obtoczyć je w wiórkach kokosowych. Schłodzić w lodówce przed podaniem.

Jaglany mazurek z kremem z nerkowców

Spód ciasta:

– 150 g mąki jaglanej

– skrobia ziemniaczana

– 1 łyżka mąki ryżowej

– 2 łyżki siemienia lnianego zagotowanego w wodzie (aż do uzyskania kisielu)

– 3 łyżki ksylitolu

– 1 łyżka jogurtu sojowego lub kokosowego

Przygotowanie:

Najpierw, okrągłą foremkę wysmarować tłuszczem i oprószyć mąką bezglutenową. Wszystkie składniki przełożyć do miski i zblendować na gładką masę. Schłodzić w lodówce przez pół godziny. Następnie rozwałkować ciasto na papierze do pieczenia. Przełożyć do formy. Jeśli boki się pokruszą, ręką dokleić boki. Spód nakłuć widelcem i włożyć do pieca nagrzanego do 180 stopni i piec przez 12-15 minut.

Krem tofu:

Składniki:

– 300 g tofu

– 2 łyżeczki skrobi ziemniaczanej

– 2 łyżeczki matchy

– skondensowane mleko kokosowe (120 g) lub stała część z puszki z mlekiem kokosowym połączona z 20 ml syropu klonowego

Przygotowanie:

Po pierwsze, tofu rozdrobnić blenderem, potem dodać mleko kokosowe i zmiksować z 2 łyżeczkami skrobi i 2 łyżeczkami matchy. Następnie zmiksować całość na gładko. Na końcu masę wylać na podpieczony spód i zapiekać ok. 20 minut.

Krem z nerkowców:

Składniki:

– ¾ szklanki uprażonych orzechów nerkowców

– 2-3 łyżki stałej części mleczka kokosowego

– 1 łyżka syropu klonowego

Przygotowanie:

Po pierwsze, nerkowce zmiksować z mleczkiem kokosowym z syropem i szczyptą soli. Potem wypieczony mazurek dekorować kremem z nerkowców. Następnie można udekorować płatkami z migdałów, startą skórką z pomarańczy albo limonki, albo listkami mięty.